Trào ngược dạ dày thực quản ngày càng trở thành căn bệnh phổ biến ở nước ta. Bệnh không những gây ra triệu chứng khó chịu làm giảm sút chất lượng cuộc sống mà còn tiềm ẩn nguy cơ gặp những biến chứng nặng nề. Điển hình như loét thực quản, chít hẹp thực quản hay thâm chí dẫn tới ung thư thực quản.
Trào Ngược Dạ Dày Thực Quản Là Gì?
Trào ngược dạ dày thực quản có tên tiếng Anh là Gastroesophageal reflux disease (GERD). Đây là rối loạn tiêu hoá xảy ra khi dịch dạ dày có chứa axit, thức ăn, và chất lỏng trào ngược từ dạ dày lên thực quản.
Bệnh có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi từ trẻ sơ sinh đến người trưởng thành. Có 5 cấp độ bệnh:
- Trào ngược dạ dày độ 0: Khi nội soi chưa thấy nhiều vết tổn thương, trào ngược chưa ảnh hưởng nhiều tới thực quản.
- Trào ngược dạ dày độ A: Niêm mạc thực quản đã xuất hiện tổn thương, viêm trợt mức độ nhẹ. Vết viêm loét với độ dài nhỏ hơn 5mm. Các triệu chứng chưa xuất hiện nhiều. Đây là cấp độ trào ngược phổ biến nhất và có tới 90% bệnh nhân phát hiện ở giai đoạn này.
- Trào ngược dạ dày độ B: Niêm mạc thực quản có vết viêm loét lớn hơn 5mm, phân tán. Người bệnh có các biểu hiện như đau bụng, vướng nghẹn,…
- Trào ngược dạ dày độ C: Phạm vi các vết viêm loét mở rộng, đi kèm với loạn sản thực quản. Gây biến chứng Barrett thực quản.
- Trào ngược dạ dày độ D: Barrett thực quản tiến triển nặng nếu không được điều trị hợp lý có thể gây vết loét sâu, tổn thương rộng. Đây là mức độ nguy hiểm nhất của bệnh.
Nguyên Nhân Gây Trào Ngược Dạ Dày Thực Quản
Giữa thực quản và dạ dày có một cơ thắt thực quản dưới gọi là van tâm vị. Ở trạng thái bình thường, van tâm vị sẽ mở ra khi ăn uống để giúp thức ăn từ thực quản xuống dạ dày. Sau đó, van tâm vị đóng lại để ngăn hiện tượng trào ngược lên thực quản.
Tuy nhiên, ở người bị trào ngược dạ dày, van tâm vị bị suy yếu dẫn tới hiện tượng dịch vị và thức ăn trào ngược từ dạ dày lên thực quản.
Có nhiều nguyên nhân gây suy yếu van tâm vị như:
- Do một số bệnh lý như rối loạn thần kinh thực vật, nhiễm trùng thực quản,…
- Tác dụng phụ của một số loại thuốc Tây như: Aspirin, Glucagon, Cholecystokinine, Theophylline…
- Thói quen ăn uống – sinh hoạt không lành mạnh. Điển hình như ăn quá no, sử dụng nhiều thực phẩm khó tiêu ( nước uống có ga, thực phẩm giàu chất béo, đồ chiên rán, nhiều dầu mỡ,..), ăn xong nằm ngay, thường xuyên ăn đêm…
Một số nguyên nhân khác như:
- Ứ đọng thức ăn tại dạ dày
Thường gặp trong các trường hợp bệnh lý như viêm dạ dày tá tràng, ung thư dạ dày, hẹp môn vị,… Làm thức ăn chậm xuống ruột, ứ đọng tại dạ dày làm tăng áp lực mở van tâm vị. Từ đó, dịch vị và thức ăn từ dạ dày trào ngược lên thực quản.
- Stress
Khi có thể stress kéo dài, cortisol sẽ được tăng tiết để chống lại căng thẳng. Tuy nhiên, cortisol làm tăng tiết axit dạ dày, tăng co bóp dạ dày và đẩy dịch dạ dày lên thực quản. Mặt khác, stress làm rối loạn nhu động thực quản khiến cơ co thắt thực quản nhạy cảm, đóng mở không theo quy luật.
- Béo phì, thừa cân
Dấu Hiệu Và Triệu Chứng Trào Ngược Dạ Dày Thực Quản
Trào ngược dạ dày thường gây ra nhiều triệu chứng khó chịu, ảnh hưởng tới cuộc sống sinh hoạt của người bệnh như:
Ợ nóng, Ợ hơi
Ợ nóng là triệu chứng điển hình của bệnh trào ngược dạ dày, thường xuất hiện sau khi ăn hoặc lúc nằm ngủ. Axit dịch vị từ dạ dày trào ngược lên thực quản, gây bỏng rát niêm mạc thực quản. Người bệnh sẽ có biểu hiện nóng rát thực quản, ngay sau xương ức. Cảm giác nóng rát này có thể lan từ vùng thượng vị lên cổ họng.
Ợ chua, buồn nôn và nôn
Người bệnh thường xuyên bị ợ hơi, ợ chua. Thức ăn và dịch vị dạ dày trào ngược lên thực quản gây cảm giác ợ chua, buồn nôn sau khi ăn. Nhiều trường hợp nặng sau khi ăn có cảm giác thức ăn muốn nôn trào ngược ngay ra ngoài.
Đau tức vùng thượng vị
Người bệnh có thể cảm thấy cơn đau tức ở ngực gần giống với cơn đau thắt ngực của bệnh tim mạch. Có thể đau xuyên ra sau lưng và cánh tay.
Hôi miệng, đắng miệng
Khi thức ăn chưa tiêu hoá hết mà dịch dạ dày trào ngược lên thực quản, vòm họng và cả miệng có thể gây hôi miệng. Ngoài ra, dịch vị khi trào ngược lên bào mòn lớp niêm mạc hầu họng gây viêm. Tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn sinh mùi phát triển. Trào ngược dạ dày gây hôi miệng, ảnh hưởng nhiều tới sự tự tin trong giao tiếp và cuộc sống của người bệnh.
Dịch dạ dày chứa axit trào lên thực quản và khoang miệng sẽ gây nên cảm giác đắng miệng. Thường xuất hiện vào sáng sớm khi vừa mới ngủ dậy.
Nuốt nước bọt vướng ở cổ họng như có khối u
Trào ngược dạ dày thường xuyên có thể gây viêm, sưng tấy niêm mạc và làm thu hẹp thực quản. Gây cảm giác khó nuốt, vướng nghẹn ở cổ họng.
Đặc biệt, khi trào ngược gây viêm thực quản. Sau viêm, thực quản có thể xuất hiện sẹo gây hẹp thực quản. Bệnh nhân sẽ có cảm giác nuổt nước bọt vướng ở cổ họng như có khối u nhưng không đau.
Viêm họng, viêm thanh quản
Axit trong dịch vị dạ dày có thể gây tổn thương niêm mạc họng và dây thanh quản. Lâu ngày gây viêm họng mãn tính, viêm thanh quản với các biểu hiện như gây ho kéo dài, khản tiếng, đau họng, có đờm,…
Khó thở
Nhiều trường hợp trào ngược dạ dày gây khó thở. Nguyên nhân là do người bệnh có thể hít phải axit, axit trào ngược vào đường hô hấp. Gây viêm phổi, viêm phế quản,…Với biểu hiện khó thở, ho dai dẳng kéo dài,…
Trào ngược dạ dày lưỡi trắng
Khi bị bệnh trào ngược dạ dày mãn tính, axit dạ dày có thể làm biến đổi môi trường ở miệng và hầu họng. Từ đó tạo điều kiện cho vi khuẩn và nắm phát triển.
Sự phát triển của nấm Candida tạo thành những mảng trắng bám trên lưỡi bệnh nhân. Tình trạng này được gọi là trào ngược dạ dày lưỡi trắng.
Triệu chứng khác
Tăng tiết nước bọt, chán ăn, đầy bụng, khó tiêu,…
Các dấu hiệu của trào ngược dạ dày rất dễ nhầm lần với các bệnh lý đường tiêu hoá khác, đặc biệt là Viêm loét dạ dày – tá tràng. Cần phân biệt 2 bệnh lý này để có hướng điều trị phù hợp.
Xem thêm: Các dấu hiệu phát hiện Viêm loét dạ dày – tá tràng
Trào Ngược Dạ Dày Thực Quản Có Nguy Hiểm Không?
Trào ngược dạ dày kéo dài có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Điển hình như:
- Loét thực quản: Axit dạ dày có thể làm tổn thương, viêm loét thực quản. Gây chảy máu, gây đau và khó nuốt.
- Chít hẹp thực quản: Tổn thương thực quản dưới do axit dạ dày gây ra hình thành mô sẹo. Các mô sẹo làm thu hẹp thực quản dẫn thức ăn xuống dạ dày, dẫn đến khó nuốt.
- Barrett thực quản: Đây là tình trạng các tế bào lót ( tế bào vảy ) trong thực quản chuyển hoá thành các tế bào hình cột. Barrett thực quản làm tăng nguy cơ ung thư thực quản. Do vậy cần kiểm tra nội soi định kỳ để theo dõi sự tiến triển của bệnh.
- Ung thư thực quản: Một trong những yếu tố gây ung thư thực quản là barrett thực quản. Theo thống kê, khoảng 10% người mắc barrett thực quản tiến triển thành ung thư thực quản.
Như vậy, trào ngược dạ dày có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm nếu như không được phát hiện và điều trị hợp lý. Việc phát hiện bệnh sớm giúp việc điều trị dễ dàng hơn, đồng thời ngăn ngừa nguy cơ gặp biến chứng nguy hiểm.
Các xét nghiệm Trào Ngược Dạ Dày Thực Quản
Bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh dựa trên các dấu hiệu, khám sức khoẻ và một số xét nghiệm trào ngược dạ dày.
- Dựa vào các triệu chứng: Ợ nóng, ợ ơi, ợ chua, buồn nôn/nôn, ho, khản tiếng, vướng nghẹn vùng cổ họng,…
- Nội soi dạ dày. Bác sĩ sẽ đưa một ống mỏng, linh hoạt có gắn camera xuống cổ họng và đến dạ dày. Nội soi có thể phát hiện được tình trạng viêm thực quản, barrett thực quản. Đồng thời thu thập mẫu mô để tiến hành sinh thiết.
- Đo pH thực quản 24 giờ. Ghi chép lại số lần bị trào ngược, số lần xảy ra trào ngược khi nằm hoặc ở tư thế thẳng.
- Chụp X – quang dạ dày thực quản. Tuy nhiên, độ nhạy và độ đặc hiệu của phương pháp này là không đủ.
Điều Trị Trào Ngược Dạ Dày Thực Quản
Bác sĩ thường khuyên bệnh nhân thay đổi lối sống. Nếu không thuyên giảm có thể đề nghị bệnh nhân sử dụng một số loại thuốc.
Thuốc tây trị trào ngược dạ dày
- Nhóm thuốc giảm tiết axit và pepsin
+ Thuốc kháng Histamin H2: Cimetidin, Ranitidin, Famotidine, Nizatidine,… Những loại thuốc này thường được dung nạp tốt nhưng sử dụng lâu dài có thể làm tăng nhẹ nguy cơ thiếu vitamin B-12, rối loạn tiêu hoá, chóng mặt, loãng xương. Đặc biệt là thiểu năng tình dục và vú to ở nam giới.
+ Thuốc ức chế bơm Proton: esomeprazole (Nexium), lansoprazole (Prevacid), omeprazole (Prilosec, Zegerid), pantoprazole (Protonix), rabeprazole (Aciphex) và dexlansoprazole (Dexilant). Mặc dù thường được dung nạp tốt, những loại thuốc này có thể gây tiêu chảy, đau đầu, buồn nôn và thiếu hụt vitamin B-12. Sử dụng lâu dài có thể làm tăng nguy cơ gãy xương.
- Nhóm thuốc điều hoà nhu động ruột
Gồm: Metoclopramide, Domperidone,…Có tác dụng làm tăng nhu động ruột, đẩy thức ăn đi xuống ruột, làm rỗng dạ dày nhanh. Hiệu quả rõ rệt trong giảm triệu chứng buồn nôn và nôn do trào ngược.
- Nhóm thuốc tạo màng ngăn
Gồm: Gaviscon, Natri bicarbonat, Natri alginat,… có nhiều dạng bào chế như dạng gel, bột, cốm,…
Xem ngay: TOP 5 Thuốc Trị Trào Ngược Dạ Dày Sử Dụng Nhiều Nhất Hiện Nay
Thuốc Đông y trị trào ngược dạ dày
Do trào ngược dạ dày là bệnh lý mạn tính, nếu sử dụng thuốc tây kéo dài có thể gây ra nhiều tác dụng phụ. Ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh. Ngày càng nhiều người bệnh tìm kiếm và sử dụng các loại thảo dược cho hiệu quả và độ an toàn cao.
Nhiều loại thảo dược đã được sử dụng để điều trị trào ngược dạ dày và viêm dạ dày theo kinh nghiệm dân gian như:
- Lá khôi đã được chứng minh là có tác dụng tốt đối với bệnh trào ngược dạ dày và viêm dạ dày. Các thành phần trong lá khôi giúp giảm lượng acid dịch vị, kiềm toan cân bằng lượng acid dịch vị. Từ đó, cải thiện nhanh tình trạng trào ngược, ợ nóng, ợ hơi, ợ chua, buồn nôn, chướng bụng,…do bệnh trào ngược dạ dày gây ra.
- Đơn nem là vị dược liệu quý giúp giảm chảy máu, giảm đau và hỗ trợ niêm mạc dạ dày, tá tràng và thực quản nhanh liền vết viêm loét.
- Ngải tiên chứa Diterpenes coronerin là một chất có khả năng kháng khuẩn, giảm đau, kháng viêm. Đồng thời, ngải tiên tạo ra một lớp băng phủ bề mặt niêm mạc bị viêm, từ đó hỗ trợ tái tạo và giúp lành viêm nhanh hơn.
Sự kết hợp của các thảo dược quý này đã mang lại tác dụng làm dịu Trào ngược dạ dày và viêm dạ dày, hỗ trợ phục hồi dạ dày – tá tràng hiệu quả và an toàn.
Xem ngay: TOP 5 bài thuốc Nam trị trào ngược dạ dày hiệu quả
Giải pháp chuyên biệt cho Trào ngược dạ dày thực quản
Dạ Dày An Châu chứa 3 thành phần dược liệu chính là Cao lá khôi, Cao ngải tiên và Cao đơn nem. Sự kết hợp của các dược liệu này tạo nên công thức 3 tác động toàn diện:
- Hỗn hợp dịch chiết Ngải tiên và Đơn nem được chứng minh làm lành viêm dạ dày – thực quản hơn gấp nhiều lần thông thường.
- Giảm tiết acid, trung hòa dịch vị ngăn trào ngược dạ dày thực quản giúp giảm các chứng ợ hơi, ợ chua, nóng rát thực quản.
- Phục hồi cơ vòng tâm vị ( Van dạ dày), không cho acid từ dạ dày trào lên thực quản ngừa tái phát.
Sản phẩm lưu hành nhiều năm trên thị trường, được nhiều người bệnh đón nhận và tin tưởng.
Dạ Dày An Châu là sản phẩm được ứng dụng bởi nghiên cứu của Viện Y Học Bản Địa Việt Nam. Đồng thời, được kiểm chứng “ An toàn và hiệu quả” tại Đại Học Y Hà Nội.
Liên hệ trực tiếp đến tổng đài tư vấn miễn cước: 1800 0089 để được các dược sĩ tư vấn kỹ hơn về tình trạng bệnh và các giải pháp điều trị hợp lý.
Xem ngay: Dạ Dày An Châu có thực sự tốt không? Giá bao nhiêu?
Trào ngược dạ dày nên ăn gì? Kiêng gì?
Bên cạnh các phương pháp điều trị bệnh thì chế độ ăn uống và lối sống khoa học cũng góp phần cải thiện các triệu chứng khó chịu.
Người bệnh trào ngược dạ dày nên kiêng gì?
- Các thực phẩm gây tăng tiết axit hoặc kích thích cơ thắt thực quản dưới. Như thực phẩm chua cay, đồ uống có ga, gia vị đồ ăn có tính nóng, dưa muối, cà muối,…
- Các thực phẩm kích thích như rượu bia, cà phê, thuốc lá,…
- Các thực phẩm gây đầy bụng, khó tiêu. Như đồ chiên rán nhiều dầu mỡ, đồ ăn nhanh, đậu lăng, rau củ già xơ cứng…
Người bệnh trào ngược dạ dày nên ăn gì?
- Các thực phẩm có tính kiềm, giúp trung hòa axit. Bao gồm bánh mì, bột lúa mạch, các thực phẩm chứa đạm dễ tiêu,…
- Rau xanh và trái cây
- Các chất béo lành mạnh trong quả bơ, quả óc chó, hạt lanh, dầu ô liu, dầu mè, cá mòi,…
- Sữa chua
- Mật ong
Chế độ sinh hoạt
- Tránh ăn gần giờ ngủ ít nhất 3 tiếng. Sau ăn nghỉ ngơi ít nhất 15 – 30 phút để dạ dày được thư giãn.
- Kê cao giường, tốt nhất cao từ 15 – 20 cm so với chân giường. Hoặc đơn giản hơn, bạn có thể sử dụng các loại gối chống trào ngược dạ dày chuyên dụng.
- Nên nằm ngủ nghiêng sang bên trái
- Ngủ đúng giờ, hạn chế nằm ngay sau khi ăn
- Hạn chế stress, căng thẳng quá mức
Trên đây là những thông tin chia sẻ về bệnh lý Trào ngược dạ dày thực quản. Mọi câu hỏi về bệnh cần được giải đáp, vui lòng gọi trực tiếp tới Tổng đài tư vấn miễn cước: 1800 0089 hoặc nhắn tin qua Zalo/Messenger để được hỗ trợ tốt nhất. Chúc các bạn sức khỏe!
Lưu ý: Những thông tin chúng tôi cung cấp trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Không thay thế cho việc chẩn đoán và điều trị bệnh.